Önceki araştırmalar, erken Dünya’da atmosferdeki oksijen seviyelerinin yükselmesine yol açan bir olayın meydana geldiğini göstermişti. Yapılan çalışmalarda yaklaşık 2,33-2,45 milyar yıl evvel meydana gelen Büyük Oksidasyon Olayı sırasında siyanobakterilerin gerçekleştirdiği oksijenli fotosentez yoluyla yüksek ölçüde oksijenin üretildiği sonucuna ulaşılmıştı.
DÜNYA ATMOSFERİDEKİ OKSİJENE YÖNELİK YENİ GÖRÜŞ
Bu olayın öncesinde var olan oksijenin abiyotik kökeni de büyük oranda araştırıldı ve klâsik olarak suyun ayrışmasıyla ilişkilendirildi. Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı Guangzhou Jeokimya Enstitüsü’nden bir araştırma grubu, gerçekleştirilen gelişkin laboratuvar deneylerinin akabinde erken Dünya atmosferindeki oksijenin, yalnızca su kaynaklı olmak yerine suyla etkileşime giren kayalardan gelmiş olabileceği halinde yeni bir görüş paylaştı.
Erken Dünya atmosferine emsal şartlar oluşturan grup, izotop etiketleme tekniği kullanarak su ile silikata benzeri bir mineral olan aşınmış kuvars ortasındaki ara yüzlerden türeyen oksijeni izledi. Bilim insanları, suyun ayrışmasıyla çok az oksijen üretilirken oksijenin temel olarak mineral yüzeyden geldiğini gözlemledi.
Enstitü grup önderi olan He Hongping, “Depremler ve erozyon üzere çeşitli jeodinamik süreçlerdeki mekanik güçler, minerallerde form değişikliğine yol açarak suyla etkileşim sonucunda oksijen salınımı için yüzey radikalleri oluşturuyor. Böylece Dünya üzerinde erken ömür ve evrimi için birinci oksitleyici unsurlar ve oksijen ortaya çıkıyor” sözlerini kullandı.
He, oksijenin mineral temelli üretiminin potansiyel olarak öbür Dünya gibisi gezegenlerde de gerçekleşebileceğini belirtti. Araştırma bulguları, bu hafta Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) mecmuasında yayımlandı.
