Türkiye’de dijital dönüşüm bakımından 2019 yılından beri kaydedilen ilerleme, 2022’den itibaren gerilemeye başladı. Gerilemede bilhassa bir yıldan fazla müddettir Türkiye iktisadının karşı karşıya bulunduğu makroekonomik istikrasızlık ve yatırım ortamın bozulması tesirli oldu. Gerilemedeki ikinci etken ise dijital dönüşüm süreci dünyada ivmelenirken Türkiye’de yavaşlıyor.
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) tarafından hazırlanan Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi 2022 Raporu’na nazaran Türkiye’nin 2022 yılı dijital dönüşüm endeksi 2021’e nazaran yüzde 2.8’lik düşüşle 5 üzerinden 3.12 olarak ölçüldü. Genel endeks bedelini oluşturan 64 alt göstergenin 35’i 2022’de gerilerken, 23 göstergenin endeks bedeli arttı, altı göstergenin bedeli ise değişmedi.
İş dünyası mensupları tarafından doldurulan anketler ve 139 ülkeden alınan dataların tahlil edilmesiyle oluşturulan rapor, ekosistem, yeterlilik, kullanım ve dönüşüm olmak üzere dört ana bileşen ve 10 farklı boyutta Türkiye’nin dijitalleşme performansını ortaya koyuyor.
Rapordan öne çıkan bulgular şöyle:
- 2022 yılında, endeksi oluşturan Ekosistem, Yeterlilik, Kullanım ve Dönüşüm bileşenlerinin endeks puanının düştüğü gözlendi. 2021 yılında Türkiye’nin dijitalleşme notunu aşağı çeken en değerli bileşen “Ekosistem” bileşeniyken, 2022 yılında “Dönüşüm” bileşeni oldu.
DURAKSAMA DÖNEMİ
- Endeks dataları, Türkiye’nin dijital dönüşüm için kapasitesinin uygun olduğunu ve 2019’dan itibaren ilerleme kaydettiğini lakin 2022 prestijiyle dijital dönüşümün duraksadığını gösteriyor.
- Döviz kurundaki artış; satışlar, yatırımlar, ithalat, istihdam, kârlılık ve verimlilikte düşüşe yol açtı. TL’nin kıymet kaybetmesi ihracat artışını getirmekle birlikte cari açığa istenen müspet katkı sağlayamadı, ithal mal ve yarı mamuller iç pazarda giderek daha maliyetli hale geldiler.
- Yapay zekâya dayalı uygulama alanlarının artacağı, bulut bilişime yatırımın önceliğini sürdüreceği, siber güvenlik ve mevcut sistemlerin modernizasyonu üzere alanların öncelik kazanacağı öngörülmektedir.
- Sektör fark etmeksizin tüm şirklerin ehil işçilerini memnun edecek, bilhassa beyin göçünü engelleyecek stratejiler uygulaması gerekiyor.
“BEYİN GÖÇÜ ENGELLENSİN”
- Beyin göçünün önüne geçmek ve gençlere daha yeterli şartlar oluşturmak için kamu ve özel dal stratejik işbirliği yapmalıdır.
- KOBİ’lerin gereksinim duyduğu bilgi ve finansmana erişim sorunlarının giderilmesi, bağlantı dünyasındaki yerlerini güçlendirecek 5G ya da fiber yatırımların hızlanması kıymet taşıyor.
TÜBİSAD İdare Şurası Lideri Levent Kızıltan, “Avrupa Birliği’nin ‘2030 Dijital On Yıl’ için koymuş olduğu savlı amaçları, ülkemizin potansiyeli ve maksatları dikkate alındığında bilgi ve bağlantı teknolojilerine yönelik ulusal vizyonumuzun güçlendirilmesi, altyapı yatırımlarının hızlandırılması, teşebbüsçü ekosisteminin ve nitelikli işgücü kaynağının geliştirilmesi gerekiyor” dedi.