Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Amerika ve Avrupa’nın daima dillendirdiği şirket yaptırımları başladı. Amerika Hazine Bakanlığı, Rusya’ya yönelik yaptırımlara uymadıkları gerekçesiyle 20’den fazla ülkede 120’den fazla şahıs ve şirkete yaptırım kararı aldı. Listede, Türkiye merkezli 5 şirket de bulunuyor. Demir-çelik, makine ve aksamı, madencilik, elektrik ve elektronik üzere bölümlerde ihracatı süratli artan şirketler kaygılı.
Türkiye savaşta politik olarak taraf olmaktan çok arabuluculuk rolünü tercih etti. Ticari olarak ise Avrupalı şirketlerden dolan açığı kapatarak Rus pazarına yöneldi. 2023’ün birinci 3 ayında Rusya’ya olan ihracat evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 113 arttı. ABD, ambargo listesinde yer alan eserler için Türkiye’yi 1 ay evvel uyarmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı Yaptırımlar Uyum Ofisi Lideri James O’Brien, Washington’un Ankara’nın Moskova ile ticaret bilgilerini düşüş beklentisiyle takip edeceğini vurguladı. Buna rağmen içinde ambargolu eserlerin bulunduğu elektrik ve elektronik ihracatı 2023 birinci 3 ayında yüzde 358, kimyevi hususlar yüzde 291, madencilik eserleri yüzde 266 arttı.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Çetin Tecdelioğlu, mart ayı sonunda yaptığı bir açıklamada 1 Mart prestijiyle Batı ülkelerinin kimi eserlerin Rusya’ya girmemesi için Türkiye ile görüştüğünü ve “Türkiye hükümetinin Rusya’ya yasaklı yabancı malların olduğu bir liste ileterek kelam konusu malların deniz yoluyla Rusya’ya iletilmemesini istediğini” aktarmıştı. Dün bu bahiste Amerika Hazine Bakanlığı’ndan somut bir adım geldi ve yaptırım kararı açıklandı.
(Şeref Fayat)
TEKSTİLDE SORUN YOK
Yasaklı mallar kapsamı dışında Türkiye’nin Rusya’ya en çok ihraç ettiği mallar ortasında yer alan dokumacılıkta ise sorun beklenmiyor.Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hazır Giysi Meclis Lideri Erdem Fayat, “Bizim eserlerimiz yasak kapsamında değil şu an. Avrupa’daki resesyon sebebiyle dalımız Rusya ve Kazakistan üzere pazarlara yöneldi. Bu pazarlara ziyan gelmesini istemeyiz” dedi.
Yaptırım listesinde yer alan Türkiye merkezli şirketler şöyle:
Artvin Denizcilik: 2022 Haziran’da kurulan şirketin adresi İstanbul Kartal’da görünüyor. Genel Müdür Vladımır Vıktorovıtsj Kasyanenko idaresindeki şirketin yaptırıma dahil eserleri taşıdığı belirtiliyor.
Azu Bilgi Teknolojileri: Savaş sonrası kurulan şirketin, yaptırımları ihlal ederek öbür ülkelerde üretilen bilgisayar çiplerini Rusya’ya sattığı bildirildi.
Dexias Milletlerarası Ticaret: Fransız-Belçika ortaklı bir bankacılık kümesi. Rus firması Radioavtomatika’ya mal yahut hizmet sağladığı belirlenerek yaptırım listesine alındı.
Salda Deniz İşletmeciliği: Rusya’ya maddi yahut teknolojik dayanak sağladığı argümanlarıyla yaptırım listesinde.
Smart Elektronik: Yasaklı çipleri ihraç ettiği tez ediliyor.