Samsun Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya nazaran fındık kozalak akarı fındığın meyve, yaprak ve sürgün gözlerini tahrip ederek ekonomik kayıplara neden oluyor. Fındık kozalak akarları yalnızca fındık çeşitleri üzerinde besleniyor ve iki değişik formu bulunuyor.
Gal oluşturan formu yalnızca generatif tomurcuklar üzerinde beslenerek kozalak oluşturarak böylelikle randıman kaybına neden oluyor. Öteki formu ise fındığın hem generatif hem de vejetatif kısımlarında beslenerek meyvelerin ve tomurcukların dökülmesine deformasyonlu bitki organlarının oluşmasına neden olarak randımanı olumsuz tarafta etkiliyor. Ayrıyeten her iki çeşidin de beslenmesi sonucunda dişi ve erkek çiçekler, tomurcuklar, kozalaklar dökülerek kuru sürgünlerin oluşmasına neden oluyor.
MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Açıklamada, “Fındık kozalak akarlarının birçok doğal düşmanı bulunmaktadır ve bunlardan kimileri fındık kozalak akarları üzerinde yüksek tesir gösterebilmektedir. Öncelikle etrafın ve faydalıların gözetildiği entegre uğraş prensipleri doğrultusunda uğraş faaliyetleri sürdürülmeli, kimyasal çaba en son deva olarak düşünülmelidir. Zararlıya karşı mekanik ve kimyasal gayret uygulanmaktadır.
Mekanik çaba kozalak akarlarına karşı tesirli bir metottur. Kışın yapraksız devirde kozalaklar toplanıp, bahçe içinde bir yere toplu olarak bırakılmalıdır. Daima mekanik uğraş yapılan bahçelerde kimyasal uğraşa gerek duyulmaz. Mekanik gayret yapılmayan bahçelerde kimyasal uğraşa karar vermek için bir ön sayım yapılmalıdır. Bu emelle 1-10 da büyüklükteki bahçelerde 10 ocak, 11-30 da büyüklükteki bahçelerde 20 ocak ve 30 dekardan büyük olan bahçelerde de 30 ocak rastlantısal olarak işaretlenir. İşaretli her ocağın birer kısmındaki kozalaklar sayılarak kaydedilir. Bulunan sayılardan yararlanarak, bir koldaki ortalama kozalak sayısı hesaplanır. Bir kısımda ortalama 5 kozalak varsa kimyasal gayretin yapılması gerekir.
En uygun kimyasal gayret vakti; akarların göçünün ağır olduğu nisan sonunda bir haftalık müddettir. Bu devirde uç sürgünler 4-4,5 yapraklı, yeni tomurcuklar toplu iğne başının yarısı büyüklükte ve yeni gelişen meyveler mercimek büyüklüğüne geldiği devirdir. Fenoloji takibi yapılarak bu devir belirlenmeli ve ilaçlamalar bir hafta içinde bitirilmelidir. Kimyasal çabada bakanlık tarafından tavsiye edilen bitki muhafaza eserleri kullanılmalıdır. İlaçlama sabah erken saatlerde ya da akşamüzeri güzel bir kaplama sağlayacak halde yapılmalı, ilaçlama esnasında maske, eldiven vb. tüm esirgeyici önlemler alınmalıdır. Öğle saatlerinde ilaçlama yapılmasından kaçınılmalıdır” denildi.
“KRİTİK DEVRİ KAÇIRMAYIN”
Müdür Vekili Bekir Karaosmanoğlu ise mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Çiftçilerin fındık bahçelerinin ana zararlılarından olan fındık kozalak akarına bağlı randıman kaybı yaşamamaları için fındık bahçelerini denetim etmelerinin, zararlıya karşı, vaktinde ve ruhsatlı ilaçlarla gayret yapmalarının faydalarına olacaktır.
Ayrıca fındık bahçelerinde şu ana kadar yapılan anket ve gözlemlerde bilhassa tombul ve palaz çeşitlerinin gerek tozlayıcı olarak gerekse karışık çeşit olarak yer aldığı bahçelerde fındık kozalak akarının daha ağır görüldüğü, iklim değişikliğine bağlı olarak zararlının sürgün tomurcuklarına göçünün titizlikle takip edilerek uğraş vaktinin üreticilere duyurulması kıymetlidir. Böylelikle vaktinde ve tekniğine uygun bir çaba ile kelam konusu zararlının bir sonraki yılda sebep olabileceği eser kaybının da önüne geçilebilecek. Üreticiler ziyanlı ile gayrette kritik periyotları kaçırmamalarını ehemmiyetle vurguluyorum” diye konuştu.